Szerokie upowszechnienie i dynamiczny rozwój cyfrowych technologii informacyjnych, mediów społecznościowych, dziennikarstwa obywatelskiego, a także technologii smart sterujących otaczającymi nas urządzeniami czy całymi gałęziami przemysłu niosą ze sobą nie tylko szanse szybszego przepływu i lepszego wykorzystania informacji, lecz także zagrożenia związane z cyberterroryzmem, dezinformacją i wszelkimi aspektami wojen prowadzonych w cyberprzestrzeni. Refleksja nad zjawiskami dezinformacyjnymi, a także teoretyczne podstawy przeciwdziałania im należą do pól badawczych różnych dyscyplin nauk humanistycznych i społecznych: nauk o komunikacji społecznej i mediach (informatologia, medioznawstwo), nauk o bezpieczeństwie, politologii, ale także filozofii czy socjologii. Takie właśnie interdyscyplinarne ujęcie zagadnienia prezentujemy w niniejszej książce.
Wstęp (Barbara Sosińska-Kalata i Piotr Tafiłowski)
Część I
Informatologia
Wiesław Babik: Ekologia informacji: podbudowa teoretyczna i praktyczna w walce ze współczesnymi przejawami zjawiska dezinformacji
Hanna Batorowska: Dyplomacja publiczna w walce informacyjnej po stronie kooperacji pozytywnej
Danuta Kaźmierczak: Digital competencies for building social cohesion in the era of information wars
Część II
Medioznawstwo
Maria Lipińska: Przypadek Alexa Jonesa w kontekście mechanizmu tworzenia teorii spiskowych i fake newsów
Monika Szafrańska: Rola portali factcheckingowych w systemie medialnym w świetle dziennikarskiej teorii demokracji
Katarzyna Bąkowicz: Narzędzia dezinformacji i manipulacji w przestrzeni medialnej i społecznej. Rodzaje, charakterystyka, oddziaływanie
Część III
Technologie
Adam Jachimczyk: Domena internetowa jako oręż w atakach phishingowych i szerzeniu dezinformacji. Ilościowa analiza domen należących do niebezpiecznych witryn WWW
Marta Lasota, Dorota Marciniak, Maciej Kościelniak: Czy fake newsy są mniej fałszywe na mniejszym ekranie? Wpływ urządzenia na postrzeganie prawdziwości informacji o pandemii Covid-19
Iwona Grodź: Wizualizacja versus informacja: Jeszcze jeden dzień życia (2018) Damiana Nenowa i Raúla de la Fuente
Część IV
Propaganda czasu wojny
Katarzyna Giereło-Klimaszewska: Fake news, dezinformacja i propaganda prokremlowska w Czechach w świetle wojny w Ukrainie
Vladyslav Zinichenko: When every second matters. Ukrainian news media on TikTok during wartime
Ilya Alipau: Exploring Informational Autocracy: Analyzing Modern Authoritarian Regimes through Guriev and Treisman's Framework with a Case Study on Putin’s Russia
Część V
Filozofia, prawo, gospodarka
Zbigniew Mikołejko: Prawda i czas
Łukasz Iwasiński: Czy prawo nadąża za rozwojem sztucznej inteligencji?
Agnieszka Młodzka-Stybel, Aneta Stańczak-Gąsiewska: Problematyka rozwoju Przemysłu 4.0 w wybranych bazach piśmiennictwa krajowego