Przegląd Biblioteczny 4/2023

O czym przeczytacie w czwartym numerze „Przeglądu Bibliotecznego”?

Czwarty zeszyt „Przeglądu Bibliotecznego” z 2023 roku zawiera pięć artykułów problemowych, których autorami są:

* Małgorzata Fedorowicz-Kruszewska (BIBLIOTEKI I ZRÓWNOWAŻENIE ŚRODOWISKOWE – PRZEGLĄD INSTRUMENTÓW EWALUACYJNYCH), która przybliżyła opis dostępnych w literaturze narzędzi do oceny działań bibliotek (bibliotek ekologicznych) w aspekcie środowiskowym oraz porównanie ich w zakresie obszarów poddawanych ewaluacji.

Zwróciła uwagę, że występujące w literaturze przedmiotu kryteria oceny są różnie definiowane i w konsekwencji obejmują odmienne wskaźniki ewaluacyjne. Dlatego też niezbędne jest wypracowanie nowego narzędzia do oceny, monitorowania i kontroli działalności bibliotek w zakresie zrównoważonego rozwoju z uwzględnieniem kwestii środowiskowych, co umożliwi śledzenie postępów w osiąganiu celów przez poszczególne biblioteki i prowadzenie badań o charakterze porównawczym.

* Zbigniew Osiński (MIĘDZYNARODOWE CZY ZACHODNIOCENTRYCZNE – GEOGRAFICZNE ZOGNISKOWANIE WIODĄCYCH CZASOPISM NAUKOWYCH Z ZAKRESU BIBLIOTEKOZNAWSTWA I NAUKI O INFORMACJI). Autor podjął próbę ustalenia czy czasopisma uznane za międzynarodowe i wiodące w dyscyplinie bibliotekoznawstwo i nauka o informacji (ang. Library and Information Science) posiadają charakter międzynarodowy, czy raczej zachodniocentryczny. Ponadto, biorąc za podstawę dostępne dane, spróbował ustalić przyczyny takiego, a nie innego stanu rzeczy. Przeprowadzona analiza ilościowa afiliacji autorów artykułów wykazała zdecydowaną dominację USA, Europy Zachodniej i Chin. Natomiast analiza porównawcza kilku innych zbiorów danych wykazała istotną korelację pomiędzy liczbą afiliacji członków zespołów redakcyjnych, adresami siedzib redakcji a liczbą afiliacji autorów artykułów.

* Międzynarodowy zespół: Mariola Antczak, Małgorzata Kowalska-Chrzanowska i Hamid Derviş (THE GLASS CEILING? LEVEL OF INTEREST IN THE SUBJECT OF ACADEMIC LIBRARIES AROUND THE WORLD IN 2013–2022. THE RESULTS OF QUANTITATIVE ANALYSIS OF PUBLICATIONS FROM THE SCOPUS DATABASE) przedstawił artykuł, którego celem było pokazanie poziomu zainteresowania na świecie tematyką bibliotek akademickich. Dzięki zastosowanej analizie bibliometrycznej, na podstawie artykułów naukowych wyszukanych w bazie Scopus z zakresu bibliotekoznawstwa i informacji naukowej, a zamieszczonych w czasopismach z tego zakresu w latach 2013-2022 badacze doszli do ciekawych wniosków i spostrzeżeń, m.in:

  • najwięcej interesujących badawczo artykułów ukazało się w roku 2021, a najmniej w 2014,
  • czasopismami, w których zamieszczono najwięcej tych artykułów były: „Library Philosophy and Practice” oraz „Journal of Academic Librarianship”,
  • wśród autorów tekstów dominowali badacze amerykańscy,
  • na podst. zgromadzonych danych zaobserwowano niedostateczną reprezentację wyników badań z wielu krajów świata, co autorzy artykułu uzasadnili dość prowokacyjną tezą, że „być może badacze z tych krajów mają trudności z przebiciem się przez szklany sufit, rozumianym jako obecność szeregu utrudnień i barier w publikowaniu za granicą.

W tekście zamieszczono również zidentyfikowaną listę potencjalnych barier utrudniających publikowanie za granicą, której weryfikacja wymaga dalszych, pogłębionych badań.

* Karolina Przysiecka (DWIE KONCEPCJE RETROSPEKTYWNEJ BIBLIOGRAFII LITERACKIEJ. POLEMIKA STEFANA VRTELA-WIERCZYŃSKIEGO I ADAMA BARA) zaprezentowała dwie koncepcje retrospektywnej bibliografii literackiej autorstwa: 1) Stefana Vrtela-Wierczyńskiego i 2) Adama Bara. Przybliżyła również dyskusje i polemiki dotyczące metody bibliograficzne prowadzone przez nich na przełomie lat 40. i 50. XX w. Proces tworzenia bazy danych dla kartoteki Bara, przeprowadzony w latach 2012-2017 w Instytucie Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk przyniósł, oprócz oczywistych korzyści wynikających z retrokonwersji, również rozstrzygnięcie dyskusji dotyczącej zasad i rozwiązań, proponowanych przez obu bibliografów dla metody bibliograficznej wykorzystanej w retrospektywnej bibliografii literackiej.

* Bartłomiej Włodarczyk (AKTYWNOŚĆ WYBRANYCH CHIŃSKICH BIBLIOTEK AKADEMICKICH NA PLATFORMIE WECHAT: ANALIZA TREŚCI WPISÓW) w swoim artykule scharakteryzował i porównał treści postów zamieszczonych na platformie WeChat przez chińskie biblioteki akademickie: Bibliotekę Uniwersytetu Wuhan – BUW, Bibliotekę Uniwersytetu Qinghua – BUQ oraz Bibliotekę Uniwersytetu Nauki i Technologii Chin – BUNTC. W przeprowadzonej analizie autor skupił się na treściach dotyczących infrastruktury, usług, wydarzeń, zasobów informacyjnych i oprogramowania. Jak wynika z przeprowadzonego badania podobne eksploracje mogą w przyszłości być narzędziem pomocnym dla analizy polityk informacyjnych bibliotek akademickich i identyfikowania różnic między nimi.

SPRAWOZDANIA

Jak w każdym czwartym numerze „Przeglądu Bibliotecznego” także teraz zamieszczone zostało sprawozdanie z tegorocznego Światowego Kongresu Bibliotek i Informacji IFLA (Magdalena Gomułka: Wybrane zagadnienia funkcjonowania holenderskich bibliotek publicznych 88. Światowy Kongres Bibliotek i Informacji IFLA w Rotterdamie (20-25 sierpnia 2023 r.). Sprawozdawczyni poinformowała także, że w 2024 roku Światowy Kongres IFLA się nie odbędzie z powodu wycofania się Zjednoczonych Emiratów Arabskich - kraju gospodarza- z organizacji kongresu w Dubaju.

Szymon Cierpisz (z Instytutu Bibliograficznego Biblioteki Narodowej) przygotował sprawozdanie z corocznej konferencji International Group of Ex Libris Users (Biblioteka Narodowa na IGeLU (International Group of Ex Libris Users), która odbywała się w dniach 11-14 września 2023 r w Leuven.

W dziale: ARTYKUŁY RECENZYJNE / RECENZJE I PRZEGLĄDY PIŚMINNICTWA znalazła się recenzja książki autorstwa Judith Pintar i Davida Hopping’a: Information Science: The Basics. New York: Routledge, 2023, 251 s., ISBN 978-0-367-72518-1, przygotowana przez Paulinę Sajna-Kosobucką. Recenzentka podkreśla, że z tą publikacją powinien się zapoznać” każdy kto chce rozpocząć działalność naukową i/lub zawodową w zakresie tej dyscypliny czy też uzupełnić lub uporządkować wiedzę z zakresu tej problematyki”.

Tradycyjnie PRZEGLĄD PIŚMIENNICTWA KRAJOWEGO przygotowała Barbara Koryś, a zagraniczne w Z LEKTUR ZAGRANICZNYCH Jacek Wojciechowski. W swojej recenzji Pan Profesor szczególną uwagę zwrócił na publikację: James’a Raven’a: The Oxford Illustrated History of the Book. Oxford: Oxford University Press, 2020, s. 430, ISBN 978-0-19-870299-3, omawiającą dzieje książki. Określił ją jako Rewelacja!!!.

Zachęcamy Czytelników do zapoznania się z recenzowanymi książkami ale również z całym, bardzo interesującym, numerem czwartym „Przeglądu Bibliotecznego”.

 

  Zobacz numer  

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury