WYDAWNICTWO NAUKOWE I EDUKACYJNE
STOWARZYSZENIA BIBLIOTEKARZY POLSKICH

2021-12-28

Nasza pierwsza Konstytucja, książki w starej synagodze i coś na Święta

Wiadomości i wydarzenia, czyli co w szerokim świecie

• Kolejna akcja „Czytaj PL” – promocję książki elektronicznej i modę na czytanie napędza Instytut Książki i partnerzy. Już od ośmiu lat.

• Odbył się ranking bibliotek. Cel: wskazanie gmin, które przywiązują szczególną wagę do rozwijania czytelnictwa i aktywności społecznych. Kto znalazł się na podium?

• Wydawnictwo Egmont organizuje konkurs na komiks dla dzieci im. Janusza Christy. Rysownicy mile widziani! Termin zgłaszania prac upływa 15 kwietnia przyszłego roku.

• Odbyła się konferencja dla bibliotekarzy. III Ogólnopolska Konferencja Naukowo-Szkoleniowa oraz XVII Regionalne Forum Bibliotekarzy w Częstochowie. Jakie były cele spotkania? O czym mówiono? Przeczytajcie w numerze.

• Seminarium Biblioteki Narodowej. O definicji, typach i kwestiach spornych dotyczących katalogowania książek-zabawek dla dzieci.

• 7 grudnia w Lublinie odbyło się mikołajkowe spotkanie dla Dużych i Małych z Maurycym Polaskim, aktorem, autorem tekstów i muzyki. Zapraszała Filia nr 35 MBP.

Wiersze Doroty Gellner na Święta

Jej pierwszy świąteczny tomik wydano w 1993 roku. O motywach, które zawiera w swoich wierszach, Mikołaju, choince, Dzieciątku i stajence, o dziecięcej magii Świąt zaklętej w pięknych wierszach i urokliwych ilustracjach opowie Wam dr Grażyna Lewandowicz-Nosal.

„Chodzą Święta po ulicach, w kolorowych rękawicach (…) Więc otwórzmy drzwi szeroko: – Wchodźcie! Wchodźcie – jak co roku!”

230 lat Konstytucji 3 Maja

Bezkrólewie, walki o tron, liberum veto i wrogie ościenne mocarstwa. W tym roku przypada 230. rocznica uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Martyna Figiel przypomina wydarzenia, które doprowadziły do jej ogłoszenia – odbudowę kraju po zniszczeniach szwedzkich, relacje z Rosją i tarcia wewnętrznych frakcji.

Jan Jakub Rousseau w Uwagach nad rządem polskim napisał: „Polacy! Jeżeli przeszkodzić nie zdołacie, aby was nie pożarli sąsiedzi, starajcie się o to, aby was strawić nie mogli”. I to chyba na zawsze pozostanie dla nas dobrą radą. Ciekawe i do pomyślenia.

Jak włączać do biblioteki – zastanawiali się praktycy i teoretycy

Aldona Zawałkiewicz relacjonuje seminarium, które odbyło się w ramach akcji #NieZostawiamCzytelnika. Zorganizowało je Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich, a mówiono przede wszystkim o zadaniach bibliotek w świetle Celów Zrównoważonego Rozwoju i Ustawy o zapewnieniu dostępności.

W Arkadach Kubickiego w Warszawie odbyły się Targi Wydawców Katolickich

Hasłem imprezy było „Eucharystia daje życie. Zgromadzeni na Świętej Wieczerzy”. W tym roku targi upłynęły jednak w znacznej mierze pod znakiem rocznic i upamiętnień postaci ważnych dla Kościoła. W tym towarzystwie szczególnie eksponowana była postać kardynała Stefana Wyszyńskiego, którego rok właśnie obchodzimy. Publikacjami uhonorowano także beatyfikowaną Elżbietę Różę Czacką, założycielkę Towarzystwa Opieki nad Ociemniałymi, Świętego Józefa (Rok Świętego Józefa i Rok Rodziny) oraz franciszkanina Maksymiliana Kolbego, którego męczeńskiej śmierci w obozie Auschwitz obchodzimy w tym roku 80. rocznicę.

W artykule przeczytacie także o tym, co jeszcze można było zobaczyć na targach, jakie publikacje cieszyły się największą popularnością oraz kto otrzymał Nagrodę Główną Stowarzyszenia Wydawców Katolickich FENIKS 2021.

O książkach, które do dzieci mówią obrazem

„Obrazy, które nas otaczają, trafiają do umysłu znacznie szybciej aniżeli słowo. Przekazują treść szybciej, trafniej i dosadniej”. Żyjemy w erze wizualnej, kulturze obrazu, który zdominował codzienny przekaz informacji. Małgorzata Sierżęga z Miejskiej Biblioteki Publicznej w Rzeszowie pisze dla Was o seminarium „Książki mówiące obrazem – o picturebookach dla dzieci”, podczas którego omawiano zagadnienia związane z książką obrazkową. „Tekst bez obrazu jest nie do odczytania, nie funkcjonuje autonomicznie, ponieważ rozwiązanie opowieści znajdujemy dopiero w obrazie. Podobnie z obrazem – sam jest niepełny”.

W tekście autorka przytacza badania nad symultanicznym odczytywaniem obrazu i słowa przez dzieci, analizuje definicje tego gatunku literatury i opisuje, jaki wpływ ma on na czytelnictwo najmłodszych. Znajdziecie tutaj też liczne przykłady publikacji oraz streszczenie wykładu dra Michała Zająca z Wydziału Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii UW o definicjach i cechach książki obrazkowej oraz podstawowych koncepcjach „ikonotekstu” na przykładzie trzech klasycznych książek obrazkowych.

Ważna analiza w czasie wielkich zmian

„(…) przychodzi czas, aby przyjrzeć się zjawisku, podjąć pierwsze próby podsumowania tego, co się wydarzyło w Polsce od marca 2020 r.” – pisze Grażyna Lewandowicz-Nosal. Trud ten podjęła Małgorzata Kisilowska, która w swojej książce przeanalizowała działania, emocje i rozwiązania towarzyszące nam od początku światowej epidemii.  Nam – czyli bibliotekom i osobom z nimi związanym.

Kwestionariuszowe badania przeprowadzone przez autorkę w znacznej mierze potwierdziły to, co obserwować mogliśmy na co dzień – przeniesienie życia zawodowego i prywatnego do Internetu czy wymuszoną zmianę modelu działalności. Lewandowicz-Nosal pisze, że to praca pionierska i warta przeczytania, zarówno „aby przejrzeć się w zwierciadle tego co za nami, ale popatrzeć dalej, na to co przed nami”.

Co się dzieje w bibliotekach

• Tadeusz Różewicz w Lublinie. W Filii nr 29 MBP w Lublinie z okazji Roku Tadeusza Różewicza przez trzy dni trwał projekt „Różewicz. Literacko, teatralnie, filmowo”. Działania obejmowały prelekcje, rozmowy, warsztaty scenariuszowe i pisarskie, pokaz filmu oraz spektaklu „Do piachu.”

• A w Piasecznie – Lem. Z okazji Nocy Bibliotek 8 października Biblioteka Publiczna w Piasecznie przygotowała poszukiwanie zagadek pod hasłem ASTRONAUTA. To forma uczczenia roku Stanisława Lema, dlatego zagadki i zadania dotyczyły twórczości i życiorysu tego wybitnego pisarza.

• Niedaleko pada jabłko od jabłoni, bo w Oświęcimiu w bibliotece Galeria Książki odbyło się spotkanie o niebie, gwiazdach, astronomii i (mniej lub bardziej) odległych planetach. Gwoździem programu był Karol Wójcicki, popularyzator astronomii i dziennikarz naukowy.

Biecz. Nowoczesność i szlachetna patyna

O tym, jak niespodziewane koła zatacza historia. Elżbieta Knapik opisuje ciekawe losy Biblioteki Biecz. Co prawda te najnowsze, ale powiązane z przedwojenną historią perły Podkarpacia.

Oto po czterech latach remontu i rozbudowy, sfinansowanych ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, otwarto nowy, dwukondygnacyjny budynek z użytkowym poddaszem. Ta przestrzeń łączy się z historyczną zabudową, która przez II wojną światową była synagogą. Podczas remontu odkryto pamiątki – szczęśliwie zachowane polichromowane stropy i ścienne malowidła. W efekcie remontu zaczęto także użytkować zabytkowe piwnice i teraz można w nich zobaczyć wystawę „Żydzi Biecza. Historia i Zagłada” przypominającą o straszliwie uciętej historii żydowskich mieszkańców miasta. Elżbieta Knapik: „(…) dzisiaj czujemy dumę i satysfakcję z tego, co udało się osiągnąć. Naszą radość podzielali licznie przybyli goście, którzy wyrażali zachwyt nad wnętrzami, których nowoczesność została umiejętnie wkomponowana w architekturę i historię miasta.”

Felieton. Parę słów o tym, z czym jeść Lema.

„Kosmiczno-cybernetyczny świat Pana Lema i imaginatywna «rzeczywistość» dziatwy naszej współczesnej ma wspólny mianownik – VR – czyli wirtualną rzeczywistość (ang. virtual reality). Dzisiejsza VR to nic innego jak Fantomatyka – termin używany przez pisarza – ups! – już kilkadziesiąt lat temu!”.

Czyli Lem z przeszłości opowiada nam o naszej teraźniejszości. Co jeszcze może dzisiaj przybliżyć postać i twórczość tego pisarza młodym czytelnikom (i nam wszystkim)? Parę sugestii podsuwa Olga Nowicka.

A także…

• Scenariusz zajęć dla młodszych dzieci – gąska Zuzia pokazuje maluchom piękno Świąt Bożego Narodzenia. Godzina zajęć do przeprowadzenia w każdej bibliotece i gdzie się komu zamarzy.

• W Świecie Książki Dziecięcej czekają na Was recenzje najlepszych pozycji. W tym numerze Anna Babula, Hanna Diduszko i Katarzyna Slany piszą o Stanie splątania Roksany Jędrzejewskiej-Wróbel, Plastrze Czarownicy i innych baśniach Małgorzaty Strzałkowskiej oraz o Riki i drogi Marka Lewina.

ZOBACZ!