NOWY ROK, NOWA JA. Refleksja o Bibliotekach XXI wieku Sebastian Kochaniec w swoim artykule ukazuje jakie zmiany w ostatnich latach nastąpiły w roli bibliotek, które przekształcają się z tradycyjnych „magazynów książek” w nowoczesne centra multimedialne. Oferują teraz nie tylko książki, ale także zasoby cyfrowe, nowe technologie, gry wideo oraz przestrzenie do nauki i rozrywki. Pojęcie „użytkownik” zyskuje na znaczeniu, wskazując na zmieniające się potrzeby odbiorców. Biblioteki dostosowują swoje oferty, stając się miejscami spotkań i aktywności społecznych. Nowoczesne przestrzenie bibliotek, w tym strefy relaksu i pracy, wprowadzają koncepcję „miejsca trzeciego”, co sprawia, że stają się one atrakcyjne nie tylko dla miłośników książek. W odpowiedzi na rozwój technologii, biblioteki wprowadzają e-booki, audiobooki i gry wideo, angażując użytkowników w interaktywne doświadczenia. Digitalizacja w służbie pamięci w działaniach piekarskiej placówki muzealnej Łukasz Żywulski przedstawia Izbę Regionalną, która od ponad 30 lat pełni rolę archiwum społecznego. Choć funkcjonuje w ramach biblioteki, jest to instytucja hybrydowa, łącząca cechy muzeum, archiwum i biblioteki, działa w ramach sektora GLAM (galleries, libraries, archives, museums). Autor artykułu szczególną uwagę poświęca digitalizacji zasobów Izby Regionalnej dzięki której opublikowano blisko 2 tys. jednostek w Śląskiej Bibliotece Cyfrowej i 2,6 tys. w Otwartym Systemie Archiwizacji. Digitalizacja objęła przede wszystkim fotografie i dokumenty przedwojenne, w tym unikatowe materiały, jak „Złota księga Kopca Wyzwolenia Śląska” z 1932 r. i „Pamiętnik Związku Powstańców Śląskich Wielkie Piekary”. Zbiór kart pocztowych Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej im. dr. Witolda Bełzy w Bydgoszczy w świetle 250. Rocznicy budowy Kanału Bydgoskiego Lucyna Gęsikowska przybliża kolekcję kart pocztowych z przełomu XIX i XX w. zgromadzonych w bibliotece. Zwraca uwagę na karty pocztowe przedstawiające 250-letnią historię Kanału Bydgoskiego, jego budowę i znaczenie dla miasta. Zamysł Książnicy, aby w miarę możliwości poszerzać kolekcje najcenniejszych materiałów regionalnych nie ulega zmianie od wielu lat. Bo chociaż rola pocztówki ewoluowała na przestrzeni wieków, stając się bardziej zasobem kolekcjonerskim aniżeli ogólnoużytkowym, tym bardziej umacnia to nadrzędne zadanie biblioteki – gromadzić i udostępniać. Cyfrowa oferta Biblioteki Instytutu Pileckiego Justyna Stępień, Sylwia Rowicka i Jakub Fornalczyk przedstawiają historię powstania nowoczesnej jednostki badawczej, która wspiera działalność naukową Instytutu, szczególnie w zakresie historii XX wieku, badań nad totalitaryzmami, historią kultury oraz społeczeństw Europy Środkowej i Wschodniej. Zbiory biblioteki obejmują także szeroką literaturę poświęconą historii Żydów na ziemiach polskich i innych krajów diaspory. Księgozbiór liczy ponad 19 000 drukowanych książek, ponad 500 ebooków dostępnych na platformie EBSCOhost, a także czasopisma, mapy i unikatowe publikacje. Wśród nich znajduje się m.in. 49-tomowe wydawnictwo źródłowe o zbrodniach narodowosocjalistycznych, które Instytut Pileckiego posiada w całości w wersji papierowej i elektronicznej. Fotografia zamiast liter, czyli kolekcja nietuzinkowych książek Książka kojarzy nam się głownie z literami, szeregiem słów, ciekawymi ilustracjami niejednokrotnie uzupełniającymi, dopowiadającymi tekst, a gdzie miejsce w książce na fotografie? Katarzyna Pawluk w swoim artykule omawia publikacje, gdzie fotografia jest głównym tematem i nośnikiem pomysłu i projektu zamkniętego w kodeksie. Publikacje tworzą Opolską Kolekcję Polskiej Książki Fotograficznej w opolskiej bibliotece publicznej. Autorka znaczną część artykułu przeznacza na życie i twórczość Zofii Chomętowskiej, znanej fotografki. Biblioteka Muzeum Historii Polski w Warszawie. Przeszłość – teraźniejszość – plany na przyszłość Anna Krzysztofik przedstawia zbiory, ofertę czytelniczą i edukacyjną oraz zamierzenia biblioteki na najbliższy czas. Placówka jest jednym z działów Muzeum, które powstało w 2006 r., od kilku miesięcy znajduje się w nowym budynku na Cytadeli Warszawskiej, co umożliwia pełniejszy jej rozwój. Dzięki darom, zakupom i wymianom międzybibliotecznym, księgozbiór liczy dziś blisko 8 tys. książek, koncentrując się głównie na historii Polski, sztuce, kulturze oraz religii. Wśród cennych zbiorów znajdują się publikacje wydane w XX i XXI wieku, a także unikalne tytuły sprzed 1939 roku. Zbiory są stale wzbogacane, a Biblioteka współpracuje z innymi instytucjami kultury. XXX edycja Nagrody im. Anny Platto Od 30 lat nagroda jest wręczana 8 sierpnia – w dzień urodzin Patronki i jest symbolem uznania dla tych, którzy swoją pracą i zaangażowaniem przyczyniają się do rozwijania miłości do książek u najmłodszych. Joanna Chapska omawia historię i cel ustanowienia nagrody honorującej corocznie, od 1995 r., najlepszego bibliotekarza pracującego z dziećmi. Przybliża sylwetki patronki nagrody, organizatorów i laureatów, szczególnie tegorocznej jubileuszowej edycji. Listopadowy numer „Bibliotekarza” kończą stałe rubryki: Numer uzupełniają „Z życia Koszykowej”, a także Postaktualia prof. Jacka Wojciechowskiego. ML Podejmujemy tematy ważne i aktualne. Nasze teksty to treści najwyższej jakości – szczegółowe opracowania dotyczące rynku książki, informacji naukowej i praktyki bibliotekarskiej. Piszą dla nas znani i cenieni w środowisku autorzy.
Zapraszamy na przegląd treści listopadowego numeru!