WYDAWNICTWO NAUKOWE I EDUKACYJNE
STOWARZYSZENIA BIBLIOTEKARZY POLSKICH

W mieście Espoo w Finlandii działa makerspace, biblioteczna przestrzeń kreatywna. Nie byłoby w tym nic szczególnego, gdyby nie fakt, że znajduje się ona w centrum handlowym. Dziwne? Być może, ale na pewno skuteczne. To najczęściej odwiedzana biblioteka w całej Finlandii.

Martyna Figiel w drugiej części cyklu o funkcjonowaniu europejskich przestrzeni kreatywnych przygląda się krajom Skandynawii.

Sukces, który można przypisać bibliotece Iso-Omena, która prowadzi przestrzeń kreatywną, z pewnością można powiązać z tematyką prowadzonych tam zajęć i aktywności. A nie dotyczą one wyłącznie książek. W walentynki zaproponowano odwiedzającym zajęcia skupione wokół ciała i cielesności podczas których można było wydrukować na drukarce 3D elementy ludzkiego ciała. Tak, także te intymne. Choć początkowo może się to wydać dziwne, to jednak zdaje egzamin – zajęcia są pretekstem do zainteresowania uczestników danym tematem wraz z jego intelektualnymi przyległościami. Punktem wyjścia może być też Harry Potter, Gwiezdne wojny czy humanoidalny robot. Efekty mówią same za siebie – w ciągu sześciu lat do pięciu wzrosła liczba przestrzeni kreatywnych w 270-tysięcznym Espoo.

Szwecja także nie pozostaje w tyle. Rząd tego państwa stworzył w 2015 roku program Makerspace in School, który miał na celu rozwinięcie idei przestrzeni twórczych w państwowych szkołach. Trwał trzy lata, a zaangażowanych było w niego ok. 30 jednostek samorządu terytorialnego, uczelnie i akademicy. Razem ponad 1300 osób. Drugą stroną tego pięknego medalu są inicjatywy oddolne. Badacze, którzy pochylili się nad tym zagadnieniem, zauważyli presję wychodzącą od osób indywidualnych, entuzjastów, którzy chcieliby stworzyć pracownię umożliwiającą wspólne aktywności i rozwijanie pasji.
 

Po dobrej stronie historii

Martyna Figiel w swoim artykule przypomina postać pisarza, którego życiorys jest także biografią polskiej inteligencji XX wieku. To 83 lata życia rozpiętego pomiędzy Sankt Petersburgiem a Rzymem, pomiędzy Wilnem a Katyniem.

Józef Mackiewicz, którego 120. rocznica urodzin przypada w tym roku, był człowiekiem doświadczonym dwoma totalitaryzmami minionego wieku. Na dowód dwa fragmenty. Pierwszy to wspomnienie samego Mackiewicza: „Gdy stałem w tamtym maju 1943 r. nad otwartymi grobami Katynia, opanowany byłem, pamiętam, myślą: czy dane mi będzie dać świadectwo prawdzie? Kiedyś, tzn. w mglistym czasie, w przyszłości, po wojnie?”. Drugi fragment, za Martyną Figiel: „Po powrocie z Katynia pisarz był przypadkowym świadkiem zbrodni niemieckiej na Żydach w podwileńskich Ponarach. Masakrę tę opisze w reportażu Ponary-Baza (1945). Tytułowa Baza to teren wyrąbany w lesie jeszcze przez Sowietów pod lotnisko, który stał się grobem rozstrzeliwanych Żydów z okolicznego getta”.

„Twórczość Józefa Mackiewicza – pisze autorka – jest swoistym fenomenem w literaturze polskiej tak pod względem podejmowanej problematyki, jak i niepowtarzalnego stylu. Patriota Wileńszczyzny, realistycznie portretował Kresy – ich etniczną różnorodność, egzystencję w czasach odradzania się Rzeczypospolitej, tragizm lat wojen i okupacji, wreszcie specyficzną przyrodę”.

21 stycznia tego roku w Wilnie zainaugurowano Obchody Roku Mackiewiczowskiego.


Biblioteki. Gdzie szukać książkowych inspiracji?

Oczywiście, przy zakupach książek mamy swojego „nosa” i wykazujemy się intuicją. A co jeśli chcemy więcej? Olga Jaroszek i Dominika Szycko z Biblioteki Głównej Akademii Morskiej w Szczecinie podsuwają parę pomysłów.

Możemy podpatrywać (w kinach, na platformach streamingowych), podczytywać (newslettery lub profile w mediach społecznościowych) i zagadywać (czytelników i innych bibliotekarzy). A to nie wszystko. Szczegóły w artykule.

Trochę o pasji, trochę o wszystkim

Prawie 590 stron i 70 rozmówców. Świat bibliotek, tych bliższych i tych dalszych. Z autorką „Pracy i pasji”, zbioru wywiadów z bibliotekarzami z całej Polski, rozmawia Jadwiga Chruścińska.

„Wstawałam o godzinie czwartej rano i niejednokrotnie o tej samej godzinie kładłam się spać. Kawa stała się moją nieodłączną towarzyszką, a z laptopem niemal się nie rozstawałam” – mówi Monika Simonjetz. A dalej: „Doceniam każdego, kto zechciał włączyć się w to przedsięwzięcie. Każdy rozmówca dołożył swoją cegiełkę, bez której nie byłoby całości. Myślę, że różnorodność to siła tej książki. Dzięki temu udało się zarysować biblioteczną rzeczywistość.” Potwierdzamy, udało się.

Jak lepiej być wspólnie

„Dziękuję organizatorom projektu »Twoja Szansa – Twój Sukces«. Za to, że cieszymy się życiem, że daliście nam możliwość poznania kultury, wartości i obyczajów Polski, za ciągłe wsparcie, zabawę z waszymi piosenkami i tańcami. Dzięki wam poznaliśmy drugą stronę tego niesamowitego kraju. Dziękuję, że zawsze tam jesteście (...) staliście się naszymi najbliższymi krewnymi”. To jeden z wielu podobnych wpisów do pamiątkowej księgi MBP w Żorach.

Żory znajdują się w czołówce miast Dolnego Śląska, które przyjmują najwięcej uchodźców z podpalonej wojną Ukrainy. Ale mieszkają tutaj także osoby z Wietnamu, Gruzji, Gwinei czy Portugalii. To z myślą o nich żorska biblioteka we współpracy międzynarodowej z placówkami z Litwy, Hiszpanii i Chorwacji przeprowadziły program wsparcia edukacyjnego.

„Celem naszego modelu (…) było podniesienie poziomu umiejętności podstawowych jego uczestników w zakresie rozumienia i tworzenia informacji, (…) rozumowania matematycznego, umiejętności cyfrowych i rozwoju kompetencji społecznych. Aby zrealizować powyższy cel i przeprowadzić ponad pięćdziesięcioosobową grupę przez proces edukacyjny w sposób skuteczny a zarazem atrakcyjny dla uczestników, podzieliliśmy nasz model na pięć bloków tematycznych, związanych z życiem codziennym i stawianym przez nie wyzwaniom. Dotyczyły one: spraw urzędowych, poszukiwania pracy, systemu zdrowia i oświaty, transportu, planowania i zarządzania budżetem, odżywiania oraz tożsamości”.

Problemy? Były. Autorka zalicza do nich epidemię oraz błyskawiczne sukcesy uczestników, które „nieco skomplikowały organizację zajęć”. Nie można narzekać.

Co jeszcze w czerwcowym „Poradniku Bibliotekarza”?

„• Jak zawsze w rubryce Wydarzenia mamy dla Was doniesienia z bibliotek w całej Polsce;
• Odbyło się XVII Forum Bibliotekarzy Województwa Śląskiego. Była mowa o roli bibliotek w edukacji międzykulturowej, działaniach promocyjnych, technologiach informacyjno-komunikacyjnych oraz o tym dlaczego warto czytać Paula Celana. A to tylko część tematów.
• „Czarodziej i ich dzieje” – prezentacja komiksów o Myszce Miki w nowej, magicznej odsłonie.

• „(…)przestrzeń, w której wiedzę nie tylko się konsumuje, lecz także kreuje”. Multimedialna Biblioteka dla Dzieci i Młodzieży nr XXXI w Warszawie prowadzi Elektrotekę – przestrzeń, gdzie można rozwinąć umiejętności naprawy urządzeń elektronicznych.

• Od sześciu lat Miejska Biblioteka Publiczna im. Marii Kozaczkowej w Dąbrowie Tarnowskiej wraz z Muzeum Historii Żydów Polskich Polin obchodzi Akcję Żonkile, upamiętniając dramatyczny zryw warszawskiego getta.

• Ferment w Łodzi. Ale taki książkowy. Ferment to nazwa nowo zmodernizowanej placówki na osiedlu Karolew. Sześćset metrów kwadratowych, 23 tys. książek i ok. 650 audiobooków. Zdjęcia mówią same za siebie.

• Felieton. Olga Nowicka pisze o czerwcu, który festiwalami stoi, i z rozpędu dorzuca garść najciekawszych. Oczywiście książkowych.

• Turniej „Ballad i romansów”. Bernardyna Banaś na podstawie Wieszcza przygotowała schemat zajęć dla dzieci.

• Świat Książki Dziecięcej – recenzje wartościowej literatury dla dzieci oraz coś pod rozwagę, czyli jak rozmawiać z dziećmi o wojnie.

ZOBACZ!

TH