2022-01-12 Dr Anna Wałek pisze o zmianach w bibliotekach akademickich, które determinowane są nowymi, dodatkowymi zadaniami stawianymi przed tymi instytucjami. Digitalizacja zbiorów, Open Access czy udostępnianie Otwartych Danych Badawczych wiążą się z kwestią zmian w zarządzaniu, a zmiany te – z trudnościami i barierami. Otóż „paleta przykładowych produkcji jest ogromna”. Można na przykład wydrukować figurki bohaterów powieści Jacka Dukaja dołączone do e-booka, nadając powieści namacalną formę. Co za gratka dla fanów! Celem artykułu Anny Lubińskiej jest „przedstawienie platformy TikTok jako instrumentu komunikacji marketingowej” oraz zaprezentowanie tego, jak może zostać ona wykorzystana w promocji bibliotek i w budowaniu relacji z czytelnikami. To był pierwszy w historii kongres IFLA organizowany online. Mimo epidemii i nowej formy, można było uczestniczyć w nim na wszystkich kontynentach i we wszystkich strefach czasowych. Jak pisze autorka sprawozdania, „W Kongresie wzięło udział ponad 2750 osób ze 125 krajów. Zorganizowano ponad 160 sesji, trwających łącznie ponad 90 godzin oraz zarejestrowano ponad 11 461 komentarzy na czacie.” W tym roku hasłem spotkania było „Pracujmy dla przyszłości. Odkrywaj–dyskutuj–prezentuj–prowokuj–rozwiązuj”. 30 września 2021 roku odbyły się warsztaty konsorcjum na rzecz europejskiej infrastruktury badawczej (European Research Infrastructure Consortium). Prezentowano na nich różne spojrzenia na dane bibliograficzne i bibliografie narodowe, mówiono o założeniach „bibliographic data science”, słownictwie kontrolowanym w kontekście danych powiązanych. Przedstawiciel polskiej Biblioteki Narodowej zaprezentował zintegrowaną wyszukiwarkę OMNIS, a Maria Haškovcova z Biblioteki Narodowej Republiki Czeskiej pokazała, jak przebiegły prace nad archiwizacją czeskich stron internetowych. Wystąpienie Ylvy Sommerland z Biblioteki Królewskiej w Sztokholmie dotyczyło tego, jak można wykorzystać i wizualizować dane. „Na zakończenie spotkania – pisze autor – przedstawiciele bibliotek narodowych wzięli udział w panelu dyskusyjnym, podczas którego uczestnicy odpowiedzieli na trzy pytania”. O szczegółach i pozostałych zagadnieniach przeczytacie w numerze. • Wokół „Katechizmu biblioteki” Paula Ladewiga – artykuły inspirowane przemyśleniami Paula Ladewiga, „wybitnego niemieckiego bibliotekarza i bibliotekoznawcy”. Znajdziecie tu teksty m. in. dotyczące „aktywności kobiet w życiu naukowym i bibliotecznym Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie”, „społeczno-prawnymi determinantami rozwoju zawodowego pracowników bibliotek w Polsce”, „wyników badań kultury organizacyjnej Biblioteki Politechniki Łódzkiej” czy rozrywki i edukacji w bibliotekach publicznych;
Najnowszy Przegląd. Treści w numerze
Udostępnianie danych badawczych. Sondażowa analiza
„Otwarte dane badawcze od kilku lat stanowią temat dyskusji akademickich – mają zarówno gorących orędowników, jak i zagorzałych przeciwników”, pisze we wstępie badaczka, mgr Maria Kuczkowska. „Dyskusja dotycząca udostępniania danych badawczych nie ominęła także UAM, jednak do tej pory miała ona charakter nieoficjalny. (…) nawet swobodna wymiana myśli z naukowcami pozwoliła zauważyć różnorodność postaw dotyczących otwierania danych badawczych – od entuzjastycznych, aż po skrajne i niezwykle emocjonalne, w których udostępnianie danych traktowano niczym zamach na «własność» (…)”.
Przeprowadziła ona badania w technice ankiety, wśród pracowników naukowych Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu (UAM). Miało ono na celu rozpoznanie ich „umiejętności i potrzeb” dotyczących udostępniania danych z badań naukowych.
O tym, jakie były efekty tych badań, przeczytacie na początku tego numeru.
Kultura organizacyjna w zarządzaniu biblioteką
Za pomocą analizy piśmiennictwa autorka postawiła sobie za cel ustalenie, czy biblioteki akademickie mogą stać się nowoczesnymi, inteligentnymi organizacjami. Jak w tym celu określić zadania, przygotować harmonogram i odpowiednie strategie?
Postacie z literatury i książkowe gadżety
Wyobraźmy sobie jednak warsztaty w bibliotece podczas których uczestnicy wykonują swoją własną książkę. Najpierw trochę historii – ściegiem koptyjskim zszywają nićmi przygotowane składki i wprowadzają paginację. Gdy blok jest już gotowy, zaczyna się zabawa z technologią. Na drukarce 3D drukują okładkę, którą następnie oklejają płótnem i łączą z wnętrzem. Potem z warstw tworzywa powstaje jeszcze zakładka. To wszystko, jako efekt warsztatów wystawiamy potem w bibliotece na wydrukowanym w 3D specjalnym ekspozytorze.
„Właściwie wszystkie proksiążkowe gadżety można wykorzystywać w działalności bibliotecznej, mimo to funkcjonuje też pokaźny zbiór różnych przedmiotów przeznaczonych stricte dla bibliotek i bibliotekarzy”. Możliwości są niemal nieograniczone.
TikTok i marketing w bibliotece
Autorka przeanalizowała sposób działania istniejących profilów prowadzonych przez biblioteki i przeanalizowała treści w nich umieszczane, wykorzystując do tego celu klucz kategoryzacyjny. Wnioski są pozytywne: to dobry sposób na poszerzenie kręgu odbiorców. Tym bardziej, że „jest ona najchętniej pobieraną aplikacją, dostępną w 155 krajach”, a miesięcznie korzysta z niej 689 mln ludzi na świecie, w tym 100 mln w Europie”.Światowy kongres Bibliotek i Informacji. Co się działo?
Wystąpienia pogrupowano w pięć bloków tematycznych:
– Biblioteki wprowadzają innowacje;
– Biblioteki włączają;
– Biblioteki podtrzymują;
– Biblioteki inspirują;
– Biblioteki umożliwiają, angażują.
W artykule prof. Elżbieta Zybert omawia najciekawsze wystąpienia w poszczególnych blokach.Nowe technologie w humanistyce. Warsztaty online
Co się wydaje?
• Biblioteka Uniwersytecka Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II. Kronika stulecia 1918-2018. Ta jubileuszowa publikacja omawiaja historię, działalność i aspekty formalno-prawne działalności Biblioteki Uniwersyteckiej KUL oraz zawiera bibliografię i informacje o „księgozbiorze, nabytkach, pracownikach, informacje o konferencjach, wystawach, imprezach, gościach wizytujących bibliotekę”;
• Biblioteka i ludzie. Motyw książki w wybranych przekładach powieści obcej po roku 1989 to interpretacja motywów literackich związanych z książkami bibliotekami i ludźmi, którzy się nimi zajmują w przekładach na język polski powieści zagranicznych po 1989 roku;
• W poszukiwaniu wzorów i wzorców osobowych wykonawców zawodów bibliotekarskich i informacyjnych. Publikacja wydana po konferencji o tym samym tytule, która odbyła się w Katowicach w 2019 roku;
• Z księgą w herbie. Słownik biograficzny introligatorów warszawskich okresu zaborów. O środowisku warszawskich introligatorów – kwestiach prawnych, społecznych, technicznych i marketingowych w czasach gwałtownego rozwoju branży w XIX wieku.
• Prasa Piotrkowa Trybunalskiego 1805-1939. Historia niecałego wieku, w którym prasa lokalna Piotrkowa napędzała rozwój kulturalny i edukacyjny regionu.
• Czasopiśmiennictwo. Przeszłość i teraźniejszość. O czasopismach w Polsce w ujęciu historycznym i bieżącym. Od przedwojennych pism patronackich do dziennikarstwa multimedialnego.
• Catalogue of incunabula In the National Library of Poland. O inkunabułach w zbiorach Biblioteki Narodowej
• Because Internet. Understanding the New Rules of Language. Jak Internet zmienia nasz język?
• Rethinking Media Research for Changing Societies. Dzięki Internetowi tworzenie i odbieranie treści zmieniło swojąformę. Autorzy zastanawiają się w jaki sposób w powodzi danych skutecznie wyszukiwać informacje.
• What Do We Know and What Should We Do About Internet Privacy? Czy zachowanie prywatności w świecie, w którym Internet jest wszędzie jest jeszcze możliwe? Na to pytanie stara się odpowiedzieć prof. Paul Bernal z uniwersytetu w Norwich
• Jeżegodnyj dokład o sostojanji sietikobszczedostupnych bibliotek Rossijskoj Federacji. Po itogam monitoringa 2019 goda. Raport rosyjskiej Biblioteki Narodowej o kryzysie, który w ostatnich dotknął bibliotek w całym kraju.
Podejmujemy tematy ważne i aktualne. Nasze teksty to treści najwyższej jakości – szczegółowe opracowania dotyczące rynku książki, informacji naukowej i praktyki bibliotekarskiej. Piszą dla nas znani i cenieni w środowisku autorzy.
Przyjmujemy zamówienia na prenumeratę czasopism SBP na 2022 rok.
TYTUŁ
CZASOPISMO
E-CZASOPISMO
miesięcznik
BIBLIOTEKARZ210 zł
150 zł
miesięcznik
PORADNIK BIBLIOTEKARZA234 zł
174 zł
kwartalnik
PRZEGLĄD BIBLIOTECZNY196 zł
180 zł
półrocznik
ZIN118 zł
110 zł