Wstęp

CZĘŚĆ I. ZARZĄDZANIE BIBLIOTEKĄ - ZAGADNIENIA PODSTAWOWE

Rozdział 1. Misja współczesnej biblioteki
1.1. Misja biblioteki – historia, definicje, deklaracje
1.2. Misja biblioteki narodowej
1.3. Misja biblioteki naukowej
1.4. Misja biblioteki publicznej
1.5. Misja biblioteki szkolnej

Rozdział 2. Otoczenie biblioteki
2.1. Otoczenie i jego elementy
2.2. Otoczenie ogólne
2.3. Otoczenie zadaniowe
2.4. Środowisko wewnętrzne
2.5. Dopasowanie biblioteki do otoczenia
2.6. Odpowiedzialność społeczna

Rozdział 3. Marka i kształtowanie wizerunku biblioteki
3.1. Pojęcie marki i wizerunku
3.2. Struktura, funkcje i rodzaje marek
3.3. Metody budowania marki i kształtowania wizerunku biblioteki – przegląd i przykłady dobrych praktyk
3.4. Kształtowanie marki i wizerunku – kluczowe elementy

Rozdział 4. Zasoby materialne i niematerialne w bibliotekach
4.1. Zasoby organizacyjne – definicje i rodzaje
4.2. Materialne i niematerialne zasoby organizacyjne
4.3. Zasoby organizacyjne bibliotek
4.4. Zasoby materialne bibliotek (rzeczowe i finansowe)
4.5. Zasoby niematerialne bibliotek

Rozdział 5. Innowacyjność i zarządzanie zmianami w pracy bibliotek
5.1. Istota zmian i innowacji
5.2. Rodzaje zmian i innowacji
5.3. Procesy wdrażania zmian i innowacji
5.4. Zmiany i innowacje w perspektywie bibliotecznej
5.5. Rodzaje zmian i innowacji bibliotecznych
5.6. Zarządzanie zmianami w bibliotece

Rozdział 6. Etyka bibliotekarska a etyka informacyjna
6.1. Rozważania terminologiczne
6.2. Etyka bibliotekarska – etyka biblioteczna
6.3. Etyka komputerowa – netykieta – globalna etyka informacyjna
6.4. Etyka informacyjna
6.5. Kodeksy etyczne

CZĘŚĆ II. STRUKTURA I ORGANIZACJA BIBLIOTEKI

Rozdział 7. Proces zarządzania w bibliotekach
7.1. Zarządzanie a kierowanie. Problemy definicyjne
7.2. Kadra kierownicza w procesie zarządzania
7.3. Planowanie
7.4. Organizowanie
7.5. Motywowanie i przywództwo
7.6. Kontrolowanie
7.7. Decydowanie

Rozdział 8. Rozwiązania strukturalne współczesnych bibliotek
8.1. Definicje struktury organizacyjnej
8.2. Klasyczne struktury organizacyjne
8.3. Nowoczesne rozwiązania strukturalne

Rozdział 9. Kultura organizacyjna w bibliotece
9.1. Czym jest kultura organizacyjna?
9.2. Modele kultury organizacyjnej i ich elementy składowe
9.3. Wymiary kultury organizacyjnej
9.4. Rola kultury organizacyjnej w przystosowywaniu się bibliotek do zmian w ich otoczeniu

Rozdział 10. Metody i narzędzia zarządzania stosowane w bibliotekach
10.1. Metody zarządzania – definicje i obszary
10.2. Metody zarządzania relacjami biblioteki z otoczeniem
10.3. Struktura organizacyjna biblioteki i jej przekształcenia
10.4. Metody zarządzania procesem pracy
10.5. Metody zarządzania relacjami personalnymi
10.6. Wybrane metody zarządzania zmianami w organizacji biblioteki
10.7. Nowe metody zarządzania instytucją biblioteczną

Rozdział 11. Zarządzanie strategiczne w bibliotece
11.1. Definicja i geneza zarządzania strategicznego
11.2. Misja i wizja biblioteki
11.3. Analiza strategiczna biblioteki
11.4. Ocena pozycji strategicznej biblioteki
11.5. Strategia biblioteki
11.6. Planowanie strategiczne
11.7. Implementacja strategii biblioteki
11.8. Kontrola strategiczna

Rozdział 12. Zarządzanie informacją i wiedzą w strategii biblioteki
12.1. Wprowadzenie do zarządzania informacją i wiedzą w bibliotece
12.2. Funkcje informacji
12.3. Strumienie informacji w bibliotece
12.4. Zarządzanie informacją a potrzeby i zachowania informacyjne biblioteki i użytkowników indywidualnych
12.5. Strategia zarządzania informacją
12.6. Wiedza organizacyjna biblioteki oraz podstawy zarządzania wiedzą
12.7. Biblioteka jako inteligentna i ucząca się organizacja
12.8. Narzędzia zarządzania informacją i wiedzą w bibliotekach

Rozdział 13. Źródła finansowania bibliotek
13.1. Podstawy finansowania bibliotek. Wysokość dotacji budżetowych
13.2. Programy wspierające rozwój bibliotek
13.3. Ogólne zalecenia dotyczące aplikowania o fundusze

Rozdział 14. Systemy informatyczne wspomagające zarządzanie biblioteką
14.1. Technologia informacyjna w zarządzaniu bibliotek
14.2. Systemy informatyczne wspierające zarządzanie zasobami bibliotecznymi
14.3. Systemy informatyczne wspierające zarządzania wiedzą i informacją
14.4. Systemy informatyczne wspierające zarządzanie personelem, komunikację i zarządzanie wiedzą w organizacji
14.5. Systemy informatyczne wspierające monitoring, prowadzenie badań oraz statystyki działalności bibliotecznej
14.6. Systemy informatyczne wspierające szkolenia dla użytkowników
14.7. Systemy informatyczne wspierające marketing i kontakty z użytkownikami
14.8. Technologia informacyjna w innych obszarach zarządzania

CZĘŚĆ III. KIEROWANIE PERSONELEM BIBLIOTEKI

Rozdział 15. Przywództwo i role menedżerskie
15.1. Definicje i geneza przywództwa
15.2. Paradygmaty przywództwa
15.3. Style przywództwa
15.4. Kompetencje kierownicze
15.5. Typy kadry kierowniczej
15.6. Role menedżerskie

Rozdział 16. Zarządzanie zasobami ludzkimi. Polityka kadrowa
16.1. Istota i treść zarządzania zasobami ludzkimi
16.2. Analiza pracy
16.3. Planowanie zasobów ludzkich
16.4. Pozyskiwanie pracowników
16.5. Adaptacja pracownicza
16.6. Ocenianie pracowników
16.7. Rozwój zawodowy pracowników
16.8. Motywowanie i wynagradzanie pracowników
16.9. Odejścia pracowników

Rozdział 17. Komunikacja i stosunki interpersonalne
17.1. Istota i poziomy komunikacji
17.2. Model procesu komunikowania w bibliotece
17.3. Cele, zasady i bariery komunikowania się w bibliotece
17.4. Psychologiczne aspekty komunikacji i stosunków interpersonalnych
17.5. Komunikowanie się z nietypowym lub trudnym użytkownikiem

Rozdział 18. Zarządzanie zespołami
18.1. Tło organizowania zespołów zadaniowych
18.2. Zespoły zadaniowe – definicja i rodzaje
18.3. Budowa zespołów zadaniowych
18.4. Zarządzanie procesem i zasobami ludzkimi w zespole

Rozdział 19. Zarządzanie jakością w pracy biblioteki
19.1. Początki zarządzania jakością w działalności bibliotecznej
19.2. Nurty zarządzania jakością w bibliotekach
19.3. Obszary i metody badań jakości bibliotek

Rozdział 20. Controlling w bibliotekach
20.1. Definicje i geneza controllingu
20.2. Kryteria podziału controllingu
20.3. Rola controllera
20.4. Wdrażanie controllingu
20.5. Cele i zadania controllingu w bibliotece
20.6. Controlling w zarządzaniu biblioteką

Rozdział 21. Stres i patologie w zawodzie bibliotekarza
21.1. Patologie w zawodzie bibliotekarza
21.2. Patologie w procesie rekrutacji i selekcji
21.3. Patologie na etapie zatrudniania i podczas codziennej pracy
21.4. Patologie w obszarze rozwoju i motywacji
21.5. Stres, jego przyczyny i wpływ

Rozdział 22. Nowe specjalności w zawodzie bibliotekarza
22.1. Praca, zawód, specjalność zawodowa
22.2. Profesjonalizacja i deprofesjonalizacja zawodu bibliotekarza
22.3. Charakterystyka zawodu bibliotekarza i specjalisty informacji
22.4. Tradycyjne i nowe specjalności i kryteria ich wyodrębniania
22.5. Nowe specjalności bibliotekarskie

CZĘŚĆ IV. BIBLIOTEKA A ŚRODOWISKO ZEWNĘTRZNE

Rozdział 23. Klienci bibliotek
23.1. Rodzaje klientów
23.2. Badania potrzeb klientów
23.3. Strategia obsługi klienta
23.4. Prosumenci

Rozdział 24. Marketing biblioteczny
24.1. Zagadnienie marketingu
24.2. Koncepcja marketingu mix
24.3. Elementy promocji biblioteki
24.4. Marketing biblioteczny w literaturze przedmiotu

Rozdział 25. Promocja biblioteki i public relations
25.1. Promocja – definicje i narzędzia
25.2. Public relations i kształtowanie wizerunku biblioteki
25.3. Organizowanie działalności promocyjnej – case study

Rozdział 26. Biblioteki a kapitał społeczny
26.1. Pojęcie kapitału społecznego
26.2. Biblioteki jako miejsca budowania kapitału społecznego
26.3. Biblioteki jako miejsca spotkań
26.4. Biblioteki jako miejsca włączenia społecznego
26.5. Biblioteki współtworzące wspólnoty lokalne
26.6. Warunki do tworzenia kapitału społecznego – przestrzeń i pracownicy

Rozdział 27. Rola stowarzyszeń bibliotekarskich w rozwoju bibliotek i społeczeństwa
27.1. Stowarzyszenia i inne organizacje bibliotekarskie – definicje, geneza
27.2. Działalność międzynarodowa organizacji bibliotekarskich – przykład IFLA
27.3. Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich
27.4. Wypływ stowarzyszeń bibliotekarskich na użytkowników bibliotek na przykładzie działań w zakresie edukacji informacyjnej
27.5. Działania organizacji niebibliotekarskich na rzecz bibliotek – studium przypadku Programu Rozwoju Bibliotek

Rozdział 28. Lobbing na rzecz bibliotek
28.1. Lobbing – wybrane zagadnienia teoretyczne
28.2. Metody lobbingowe
28.3. Lobbing biblioteczny
28.4. Działalność lobbingowa na rzecz bibliotek w Polsce

Rozdział 29. Biblioteki w otoczeniu wielokulturowym
29.1. Pojęcie różnorodności i wielokulturowości
29.2. Edukacja międzykulturowa w działalności bibliotek
29.3. Ochrona dziedzictwa kulturowego
29.4. Praca w zespole bibliotecznym zróżnicowanym kulturowo

Wykaz publikacji w języku polskim poświęconych zarządzaniu i organizacji bibliotek (w wyborze)

Część 1. Zarządzanie biblioteką – zagadnienia podstawowe
Część 2. Struktura i wewnętrzna organizacja biblioteki
Część 3. Kierowanie personelem biblioteki
Część 4. Biblioteka a środowisko zewnętrzne

Noty biograficzne
Indeks osobowy
Indeks przedmiotowy